Pinisik sa Gugmang Gibisbis sa mga Batan-on sa Katilingban
Matod
pa sa creationist theory sa atong
pagkatawo, ang mga kahoy, tubig, yuta, ug uban pang mga makita karon hinatag sa
Ginoo tungod sa iyang gugma. Ang mga sayantipiko nagtuki sa mga butang, magamay
man o madako, tungod sa ilang pagmahal sa katilingban. Ang atong mga ginikanan labihang
paningkamot aron lamang kita makakaon sa saktong oras, makatungha sa maanindot
nga eskuylahan, ug walay kakapoyng naghatag sa mga butang aron mahayahay ang
atong kahimtang. Oo, kining tanan namugna tungod sa gugma ug kitang tanan
nahimong mga ahente sa kabag-ohan dinhi sa kalibotan.
Wala
lang kita makabantay nga ang mga prinsipyo sa gugma haom usab diay sa prinsipyo
sa pamalakad sa atong panggamhanan. Ang atong Konstitusyon nabuhat tungod sa
rebolusyon kaniadtong 1986 nga nagsugod usab tungod sa paghigugma nato sa
kagawasan. Ang kasamtangang panggamhanan namugna tungod sa atong pagtuo nga
kinahanglan nga ang atong kinabuhi hapsay, walay mga tagbalay nga mag-away, ug
labaw sa tanan, magbuhat og mga proyekto nga makamaayo sa mga molopyo. Ang mga
balaod gipangbuhat aron ang kadaghanan mahatagan sa ilang mga katungod.
Apan
igo na lamang ba gyod ang gugma? Kutob na lang ba ta ani sa mga saad sama sa
atong mga lider nga nanaglingkod sa katungdanan?
Love is blind, sama
natong kabatan-onan nga nanaghulat sa kawad-on, apan dili pa dinhi matapos ang
atong sugilanon
Usa
sa mga prinsipyo nga gitudlo sa akong inahan mao ang pagkakontento sa mga
butang nga gipanghatag nato aron kita magmalipayon.
Kinahanglan
tang matagbaw sa kakabos kay mao kana ang atong gidangatan. Kinahanglan natong
dawaton nga kita nanagtungha sa mga eskuylahan nga kulang og pasilidad. Bahalag
buwad ang sud-an sa pamahaw basta makabusog sa tiyan.
Apan
kon kini tanan moabot na sa city level,
husto pa ba nga matagbaw lang ta sa mga proyekto nga gipangdalit sa atong mga
lider sa panggamhanan? Makontento na lang ba ta sa kakulang sa mga proyekto nga
ilang gisugdan alang sa kabatan-onan niining atong dakbayan? Aduna lagi mga
proyekto nga gimugna alang sa kaayohan sa mga batan-on sa dakbayan sama sa Ten
Outstanding Youth Leaders, Know-Your-Barangay, ug uban pa. Ang atoang Cebu City
Youth Develoment Council gimugna alang sa kabatan-onan, apan ngano man nga dili
mga batan-on ang nanaglingkod sa posisyon?
Usa
sa mga pulong nga makainat sa dunggan sa mga tinun-an sa University of the
Philippines Cebu (UP Cebu) nga akong gitunghaan mao ang smokescreen. Kini nagpasabot nga gilingla lang ta sa mga programa
nga gipanghalad sa atong kaayohan apan kon atong hinuktokan og taman daw wala
ra gyoy pulos. Tungod lagi niining mga programaha sila nanaghunahuna nga tingali
buta ang kabatan-onan maong dawat-limpyo lamang sa unsay ipanghatag nila. Ang
ubang mga batan-onan nakaingon nga husto ug angay ra ang mga programa nga ilang
gipasiugdahan alang nato.
Basin
sama na lang sad ni sa gugma nga abi nato nga naa apan wala diay. Mag-assume na lang sad ta nga gihatagan ta
sa serbisyo nga atong kinahalanglan apan sa pagsawop sa adlaw sa Kasadpan wala
ra kitay nakita ug wala ra sad silay nabuhat alang sa atong tiunay nga kaayohan.
Matagbaw
na lamang ba kita niing tanan o panahon na nga mga batan-on ang modumala sa Cebu
City Youth Develoment Council aron mas haom ug tukma ang mga programa alang sa
tiunay nga kabag-ohan ug kaayohan sa mga sama natong batan-on ning atong
dakbayan?
Love is like a bubble gum, kon mopilit makabuang, apan kon ang kabatan-onan mosalmot
sa pamalakad sa atong panggamhanan mas monindot ang katilingban
Hinay-hinay
na kitang nakamatngon sa kamatuoran nga gikapoy na ta sa unsa ang ilang idalit
kanato.
Gikapoy
na ta sa kakulang sa mga serbisyo nga ilang gipasiugdahan apan walay nahuman. Sa
binatan-ong gugma pa, gikapoy na ta og assume
ug nakamatngon na ta nga kinahanglan na tang mo-move on ug mangita og bag-ong mangulo nga dili bungol sa atong mga
tinuoray nga kinahanglan.
Kon
buot hunahunaon, ang millennials o
mga batan-ong nanag-edad og 18 hangtod 34 anyos ang nakapadako sa voting population dinhi sa dakbayan
maong angay usab nga ang atong katagidakbayang mga bata-on makadawat sa mga
serbisyo nga ilang gikinahanglan. Matod pa ni Anne Curtis sa iyang salidang
pangtelebisyon, “I can buy you, your
friends, and this club.” Kon mga batan-on pa ang pasultion kabahin sa
umaabot nga piniliay, “We can put you,
your party and candidates, in the council and in the mayoralty position.”
Kon
atong hunahunaon, ang hiniusang paglihok sa mga batan-on dako og mahatag sa
katilingban.
Sama
na lang sa namugna nga “He For She” campaign sa Sugbo sa miaging tuig. Sa atong
dakbayan nagsugod ang usa sa mga labing dakong campaign alang sa pagbatok sa violence
against women ug sa equality sa
mga babaye ug mga lalaki dinhi sa nasod, ug usa ka tinun-an sa UP Cebu ang
nagpasiugda niini. Nagtuo si Justine Balane nga konsehal kaniadto sa UP Cebu Student
Council nga dako ang kausaban kon ang
mga batan-on manggilabot sa mga butang alang sa kaayoahn sa katawhan. Ang maong
campaign gisibya sa nagkadaiyang mga
ahensiya sa balita sa dakbayan sa Sugbo ug gani miabot man kini sa kaulohan.
Hinay
man tuod, apan makita na usab nato nga ang mga batan-on mopaambit na usab sa
ilang mga suhestiyon, motingog sa ilang mga nakitang sayop, ug mosalmot sa mga
aktibidad nga makaamayo sa katilingban.
Kon
kitang mga batan-on adunay mas dakong luna aron makahatag og mga kontribusyon
sa mga pamalakad sa panggamhanan, unsa pa kaha ang mahitabo? Sa pagbalik na
unya sa bag-ong Sangguniang Kabataan (SK) sa atong dakbayan, siguradong mas
dako ang mas lapad ang matabang niini sa kinabuhi natong mga batan-on.
Love is a splendor thing, sama sa maanindot nga panggamhanan, nga mamahimong sugdan kaabag
ang mga batan-on sugod karon
Mabati
ug makita sa nagkadaiyang mga ahensiya
sa pangbalita ang mahitungod sa mga personalidad nga nakamugna og mga isyu sa
korapsiyon sa panggamhanan. Nagbaha sa atong TV screens ang mga dagway sa pulitikong gipangtudlo nga maoy ulo sa
mga pagpangilkil sa kaban sa atong panggamhanan.
Isip
batan-on, makapungot ug makaulbo kini sa kaspa, apan kita kutob na lang istorya,
pag-post sa mga social media site sama sa Facebook
ug Twitter kay mao lagi dili man priority ang politika. Mas hatagan og
gibug-aton ang makahuman sa pagtungha, makabantay sa gamayng tindahan sa balay aron
makatabang sa ginikanan, o makakita og pamaagi aron makakaon katulo sa usa ka
adlaw.
Kinsa
lagi kuno ta nga mga bata pa man nga walay alamag sa kalibotan? Sama ra sa kuno
sa gugma, dili pa ta angay mosulod niini kay wala man tay alamag. Duna pa kuno
tay gatas sa atong baba.
Ang
tumong unta sa panggamhanan mao ang paghatag natong mga batan-on sa mga basic social services aron malipayon ang
atong pagpuyo. Dili lang kutob sa mga basic
sama sa pagkaon, sinina, ug panimalay, apan apil na usab ang edukasyon, social services, health care, ug uban pa.
Makab-ot
nato kini kon ang batan-on lang unta ang mga nagdumala sa katungdanan, kay matod
pa sa akong magtutudlo sa Management 101,
mamugnaon kitang mga batan-on. Kahibalo kita unsa ang atong gikinahanglan ug
gusto maong angayang hatagan og tingog ang mga batan-on dinha sa panggamhanan.
Ang
atong kinahanglan sa dakbayan mao ang mas dakong pultahan alang sa kasalmotan natong mga batan-on. Mas dakong kahigayonan
alang namo aron mas makatabang mi sa pagdesisyon sa mga butang nga makaapekto sa
atong kaayohan.
Dinhi
magmugna ang mga batan-on og mga programa alang sa mga isigkaingon. Mamahimong
sugdan ang mga proyekto kabahin sa panginabuhi ug edukasyon. Bisan ang kabos
may katungod sa makatungha hangtod sa kolehiyo ug kini matabangan sa paghatag
nila og mga kahigayonan sa pag-abag nila pinaagi sa mga scholarship. Sa laing bahin, ang mga out-of-school-youth tudloan og mga programa nga mamahimo nilang
sugdan aron makakita sila og kwarta sa tinarong nga pamaagi.
Kitang
mga batan-on may gugma sa katilingban ug kon hatagan og higayon, may hayag nga
ugmang padulngan ang lakang nga sugdan kon mas makalihok kita sa atong
panggamhanan. Dili na kita mga bata nga may gatas pa ngabil apan takos na
kitang motingog ug modumala alang sa kaayohan sa kabatan-onan sa atong
katilingban.
Tungod
sa gugma ug pagsalig sa mga batan-on, mas molambo ang atong katilingban.
Comments
Post a Comment